|
Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından:
ARAÇLARIN
YÜKLENMESİNE İLİŞKİN ÖLÇÜ VE USULLER İLE TARTI VE
BOYUT ÖLÇÜM
TOLERANSLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı; insan ve eşya taşımak amacıyla ülkemiz karayollarında
seyreden ve Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilmiş olan motorlu
ve motorsuz araçlar ile yabancı plakalı araçların yüklenmesine ilişkin ölçü
ve usuller ile tartı ve boyut ölçüm toleranslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik; insan ve eşya taşımak amacıyla ülkemiz karayollarında seyreden ve
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilmiş olan motorlu ve motorsuz
araçlar ile yabancı plakalı araçların yüklenmesine ilişkin ölçü ve usuller
ile tartı ve boyut ölçüm toleranslarına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanununun 8 inci ve 65 inci maddeleri ile 26/9/2011
tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci, 7 nci, 28 inci ve 34
üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Azami ağırlık: Aracın güvenle taşıyabileceği azami
yükle birlikte ağırlığını,
b) Azami dingil ağırlığı: Araçların karayolu
yapılarından güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan
dingil ağırlığını,
c) Azami genişlik: Aracın boylamasına düzlemine paralel
ve bu düzlemin her iki tarafında araca teğet olan ve aracın geri görüş
aynası (aynaları) hariç olmak üzere aracın yan taraflara doğru çıkan bütün
sabit aksamı kapsayan iki düzlem arasındaki azami mesafeyi,
ç) Azami uzunluk: Aracın boylamasına düzlemine dik ve
aracın sırasıyla önüne ve arkasına teğet olan ve aracın bütün aksamı ve
özellikle aracın önünden ve arkasından dışarı doğru çıkan bütün sabit
aksamını (tamponlar, çamurluklar ve benzeri) kapsayan iki düşey düzlem
arasındaki azami mesafeyi,
d) Azami yükseklik: Aracın üzerinde bulunduğu düzlem ile
buna paralel aracın en uç üst kesimine teğet düzlem arasındaki azami
mesafeyi,
e) Bakanlık: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığını,
f) Boyut ölçüm toleransı: Boyut ölçümü yapan alet ve
cihazların gerçek boyutlara nazaran ölçüm esnasında santimetre cinsinden
gösterdiği sapma miktarını,
g) Dingil ağırlığı: Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden
karayolu yapısına aktarılan ağırlığı,
ğ) Gabari: Araçların, yüklü veya yüksüz olarak
karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve
yüksekliklerini belirleyen ölçüleri,
h) Gönderen: Eşyayı bir yerden başka bir yere nakletmek
amacıyla taşımacıya teslim eden gerçek veya tüzel kişiyi,
ı) İşleten: Denetlenen araç 11/6/2009
tarihli ve 27255 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği
kapsamında bir yetki belgesine kayıtlı ise yetki belgesi sahibi olan; kayıtlı
değilse araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı
sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet
veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya
rehin alan gerçek veya tüzel kişiyi veya başka bir kişinin aracını kendi
hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde
fiili tasarrufu bulunduğu ispat eden kişiyi,
i) Tartı toleransı: Tartı yapan alet ve cihazların
gerçek ağırlığa nazaran tartım esnasında kilogram cinsinden gösterdiği sapma
miktarını,
j) Taşıma sınırı: Bir aracın güvenle taşıyabileceği, en
çok yük ağırlığı veya yolcu ve hizmetli sayısını,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Araçların
Yüklenmesine İlişkin Ölçü ve Usuller
Araçların
ağırlık ve boyut ölçüleri
MADDE 5 – (1)
Karayollarında seyreden araçların yüklü ve yüksüz olarak uyacakları
boyutların ve bu araçların karayolu yapısına zarar vermeden güvenle
seyredebilecekleri ağırlıkların aşağıda belirtilen şartlara uygun olması
zorunludur.
a) Azami
genişlik
|
Araçların azami
genişliği
|
2,55 metre
|
|
Frigorifik
taşıtların yalnız frigorifik
yapılarında
|
2,60 metre
|
|
Belediyelere
ait troleybüsler
|
2,65 metre
|
b) Azami
yükseklik
|
Araçların
azami yüksekliği
|
4,00 metre
|
c) Azami
uzunluk
|
Otobüs
dışındaki motorlu araçlarda
|
12,00 metre
|
|
Römorklarda
|
12,00 metre
|
|
İki dingilli
otobüslerde
|
13,50
metre
|
|
İkiden çok
dingilli
otobüslerde
|
15,00
metre
|
|
Yarı römorklu
araçlarda
|
16,50
metre
|
|
Mafsallı
(Körüklü)
otobüslerde
|
18,75
metre
|
|
Römorklu
otobüslerde
|
18,75
metre
|
|
İki römorklu
katarlarda
|
22,00 metre
|
ç) Azami
ağırlıklar
1)
Dingil ve dingil grubu ağırlıkları
|
Dingil ağırlığı
en çok;
|
|
Tahriksiz tek
dingilde
|
10 ton
|
|
Tahrikli tek
dingilde
|
11,5 ton
|
|
İki dingilli
motorlu araçlarda aks grubu ağırlığı en çok;
|
|
Dingiller
arası mesafe 1m’den az ise
(d<1m)
|
11,5 ton
|
|
Dingiller
arası mesafe 1 m
ile 1.3
m arası ise (1 m ≤ d< 1.3 m)
|
16 ton
|
|
Dingiller
arası mesafe 1.3 ile 1.8m arası ise (1.3 m ≤ d< 1.8 m)
|
18 ton
|
|
Dingiller
arası mesafe 1.3 m ile 1.8 m arası ise (1.3 m ≤ d< 1.8 m) (Motorlu Araçlar
ve Römorkları Tip Onay Yönetmeliği veya Araçların İmal, Tadil ve Montajı
Hakkında Yönetmeliğinde belirtilen şartlarla)
|
19 ton
|
|
İki dingilli
römork ve yarı römorklarda aks grubu ağırlığı en çok;
|
|
Dingiller
arası mesafe 1m’den az ise (d<1m)
|
11 ton
|
|
Dingiller
arası mesafe 1 m
ile 1.3
m arası ise (1 m ≤ d< 1.3 m)
|
16 ton
|
|
Dingiller
arası mesafe 1.3 ile 1.8m arası ise (1.3 m ≤ d< 1.8 m)
|
18 ton
|
|
Dingiller
arası mesafe 1.8 m veya daha büyük ise (1.8 m ≤
d)
|
20 ton
|
|
Üç dingilli
aks grubu ağırlığı en çok;
|
|
|
Dingiller
arası mesafe 1.3 m veya daha az ise ( d ≤
1.3 m)
|
21 ton
|
|
Dingiller
arası mesafe 1.3 m ile 1.4 m arası ise (1.3 m < d ≤ 1.4 m)
|
24 ton
|
2) Toplam ağırlıklar
|
İki dingilli
motorlu araçlar ve
römorklarda
|
18 ton
|
|
Üç dingilli motorlu araçlarda (Tahrikli
dingilin, çift lastikle ve havalı süspansiyon sistemi ile veya 97/27/AT
Yönetmeliğinde tanımlandığı gibi eşdeğer kabul edilen bir süspansiyon
sistemi ile donatılmış olduğu veya her bir tahrikli dingilin çift
lastikli olduğu ve her bir dingilin azami ağırlığının 9,5 tonu aşmadığı
durumlarda 26 tondur.*)
|
25 ton
(26 ton*)
|
|
Üç dingilli
yarı römorklu araçlarla mafsallı
otobüslerde
|
28 ton
|
|
Dört dingilli
motorlu
araçlarda
|
32 ton
|
|
Dört dingilli
römorklu ve yarı römorklu
araçlarda
|
36 ton
|
|
Dört dingilli yarı römorklu araçlarda yarı römork dingil grubu ağırlığı 20 ton olan araçlarda
|
38 ton
|
|
Beş veya daha
çok dingilli yarı römorklu veya römorklu
katarlarda
|
40 ton
|
|
40 ft. boyutunda ISO Konteyner taşıyan iki veya üç dingilli yarı-römorka
sahip üç dingilli motorlu araçlarda
|
44 ton
|
(2) Araçların imal tarihine bakılmaksızın yukarıda
belirtilen boyutlar ve ağırlıklar uygulanır.
(3) Karayolundan başka bir ulaşım imkânının olmadığı,
zorunlu ve istisnai hallerde; bölünemeyen özel yüklerin Karayolları Trafik
Yönetmeliğinde belirtilen şartlarla taşınması zorunludur.
(4) Uluslararası yük ve yolcu taşımacılığına ilişkin
konulardaki ikili ve çok taraflı anlaşma hükümleri ile savaş hali,
sıkıyönetim, olağanüstü hal ve doğal afet durumlarında uygulanacak hükümler
saklıdır.
Araçların
yüklenmesine ilişkin usuller
MADDE 6 – (1)
Karayollarında seyreden araçların yüklenmesine ilişkin ölçü ve usuller
aşağıda belirtilmiştir.
a) Taşıma sınırı üstünde yolcu taşınamaz.
b) Taşıtların tescil belgelerinde belirtilen azami yüklü
ağırlıklar aşılamaz, bu ağırlıklar aşılmamış olsa bile azami dingil
ağırlıkları aşılacak şekilde yükleme yapılamaz.
c) Karayolu yapısı ve kapasitesi ile trafik güvenliği
bakımından tehlikeli olabilecek tarzda yükleme yapılamaz.
ç) Tehlikeli ve zararlı maddeler, gerekli izin ve
tedbirler alınmadan taşınamaz.
d) Ağırlık ve boyutları bakımından taşınması özel izne
bağlı olan eşyalar gerekli izin alınmadan taşınamaz.
e) Gabari dışı yük yüklenemez, taşınan yük üzerine veya
araç dışına yolcu bindirilemez.
f) Karayoluna değecek, düşecek, dökülecek, saçılacak,
sızacak, akacak, kayacak, gürültü çıkaracak şekilde yükleme yapılamaz.
g) Her çeşit yolda ve yolun her eğiminde, aracın ve
yükün dengesini bozacak, yoldaki bir şeye takılacak ve sivri çıkıntılar hasıl edecek şekilde yükleme yapılamaz.
ğ) Sürücünün görüşüne engel olacak, aracın sürme
güvenliğini bozacak ve tescil plakaları, ayırım işaretleri, dur ve dönüş
ışıkları ile yansıtıcıları örtecek şekilde yükleme yapılamaz.
h) Aracın boyunu önden 1 metre, arkadan 2 metre aşacak,
kasanın sağ ve sol yanından taşacak şekilde yükleme yapılamaz.
ı) Çeken ve çekilen araçlarla ilgili şartlar ve
tedbirler yerine getirilmeden araçlar çekilemez.
i) Ağırlık ve boyut kontrol mahallerinde işaret, ışık,
ses veya görevlilerin dur ikazına uyulması zorunludur.
j) Yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçların her
yılın 1 aralık ile 1 nisan tarihleri arasında kış
lastiği kullanmaları zorunludur. Hava şartlarının gerektirmesi halinde söz
konusu tarih aralığındaki süre Bakanlıkça 1 ay artırılabilir.
(2) Birinci fıkranın (a), (b), (c), (ç), (d), (e), (f),
(g), (ğ), (h), (ı) ve (i) bentlerinde belirtilen kurallara uymayanlar
hakkında; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 114 üncü maddesinin
birinci fıkrasında belirtilen personel tarafından aynı Kanunun 65 inci
maddesinde belirtilen miktarlarda trafik idari para cezası karar
tutanakları düzenlenir.
(3) Birinci fıkranın (j) bendine uymayan araçları
denetlemeye, Bakanlığın yetkilendirdiği Bakanlık personeli ile 655 sayılı
Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi
çerçevesinde Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Gümrük ve
Ticaret Bakanlığının sınır kapılarındaki birimleri ve belediyelerin denetim
birimleri yetkilidir.
(4) Birinci fıkranın (j)
bendine uymayan aracın işletenine 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28
inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin Bakanlığa verdiği yetki
çerçevesinde 500 Türk Lirası tutarında üçüncü fıkrada belirtilen
görevlilerce idari para cezası karar tutanağı düzenlenir ve bu araçların
lastiklerini uygun hale getirebilecekleri en yakın yerleşim birimine kadar
gitmelerine denetimle görevli olanlar tarafından izin verilir.
(5) Birinci fıkrada sayılan kurallara uymayanlar
hakkında ikinci fıkrada belirtilen idari para cezaları uygulandıktan sonra
bütün sorumluluk ve giderler araç işletenine ait olmak üzere fazla yolcular
en yakın yerleşim biriminde indirilir.
(6) Azami yüklü ağırlığın % 20'den fazla aşılması
halinde fazla yük, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 65 inci
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine uygun hale getirilmeden aracın
yola devam etmesine denetimle görevli olanlar tarafından izin verilmez.
(7) İşleten ile gönderenin aynı olması halinde 2918
sayılı Karayolları Trafik Kanununun 65 inci maddesinin birinci fıkrasına
uymayan işleten ve gönderen için uygulanacak idari para cezalarının toplamı
uygulanır.
(8) Gönderenin birden fazla olması veya tespit
edilememesi halinde 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 65 inci
maddesinin birinci fıkrasına uymayan işleten ve gönderen için uygulanacak
idari para cezalarının toplamı işletene uygulanır.
(9) Uluslararası taşımalarda yabancı plakalı araçların
birinci fıkrada belirtilen kuralları ihlal etmeleri halinde; aracın
işleteni aynı zamanda gönderen kabul edilerek idari para cezası karar
tutanağı buna göre düzenlenir ve verilen idari para cezalarının ilgili
mercilere ödenmesi sağlandıktan sonra bu araçların yola devam etmelerine
izin verilir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Tolerans
Uygulamaları
Tartı
toleransı uygulaması
MADDE 7 – (1) Tartı
toleransı; en çok [(aracın azami ağırlığının % 3,75’i) + 500] kilogram
olarak kabul edilir.
(2) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 65 inci
maddesinin üçüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde
belirtilen fazla yükleme oranları hesabında; aracın azami ağırlığı ile
birinci fıkrada belirlenen tartı toleransının toplamı esas alınır.
(3) Ocaklardan çıkarılan ve ocak sahasının içinde
tartılamayan maddelerin seçilecek stok sahalarına taşınması ile zirai
ürünlerin üretildiği arazi parçasından stoklama alanlarına yapılacak
taşımalarla sınırlı olmak üzere, araçların karayolu üzerinde 1 kilometreden
fazla seyretmemesi ve hızlarının 60 km/s’den
fazla olmaması şartıyla, azami yüklü ağırlıkları en fazla % 15 oranında
aşılabilir.
Boyut ölçüm
toleransı uygulaması
MADDE 8 – (1) Boyut
ölçüm toleransı; en çok araçların 5 inci maddede belirlenen boyutlarının %
2’si olarak kabul edilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Yürürlük ve
Yürütme
Yürürlük
MADDE 9 – (1) Bu
Yönetmelik 12/11/2012 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 10 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı yürütür.
|